woensdag, juni 13, 2007

BRAND IN DE RUIMTE

Hiernaast is een foto te zien van een kaarsvlam in de ruimte. Door de gewichteloosheid stijgt de warmte niet op en blijft als een bol rondom de vlam hangen. Alleen door geleidelijke menging komt er zuurstof bij de vlam. En door het vrijwel ontbreken van roet is de verbranding bijna kleurloos licht en volledig. Door het ontbreken van rook en warmte stijging werken rookdetectors ook niet in de ruimte.

Stel je voor, je bent astronaut en in je space shuttle. Vervolgens breekt er brand uit terwijl je in de ruimte zit. Wat moet je doen?
De shuttle zit vol met bijna 100% O2 (ofwel zuurstof) dus de brand stopt niet vanzelf.

Aller eerst de vraag: Kan er eigenlijk wel iets branden in de ruimte? In gewichteloosheid is er geen onder of boven en kan warme lucht dus ook niet opstijgen. Zonder die luchtbeweging wordt er geen nieuwe zuurstof aangezogen en zou er dus ook geen vlam kunnen ontstaan. Maar in de ruimte is er nog wel diffusie. Dat is het natuurkundige verschijnsel waarbij met elkaar in aanraking gebrachte stoffen zich door de bewegingen van hun molecullen met elkaar vermengen. Zo brandt bijvoorbeeld een kaars dus toch. Zie afb.



Terug naar de brand. Brand blussen kan niet want alles zweeft in de ruimte; van water tot bluspoeder. Een optie is alle zuurstof uit de cabine laten ontsnappen, doe dan wel een ruimtepak aan. Dan dooft de vlam door gebrek aan zuurstof. Echter dit is geen duurzame optie, je bent namelijk veel O2 kwijt die je op de terugreis misschien nog nodig hebt.
Een andere optie is de aanwezige brandblusser gebruiken. Echter deze zit vol met HALON 1301. Dit is een gas dat zich verbindt met de vrije zuurstof- en waterstofdeeltjes in de vlam, zodat die niet meer kunnen bijdragen aan de verbranding. Met genoeg gas dooft de vlam dan. Alleen ook hier zit een nadeel aan. Door het gebruik van halon zullen er giftige en corroderrende bijproducten ontstaan. De shuttle zal dus heel snel moeten landen of alle lucht moet uit de cabine ontsnappen.

Mocht je ooit in deze situatie komen dan weet je nu wat je moet doen.